26.05.2020r. o godz.

Test
13.00 – 14.00.

Kl. VII    Biologia  12.05.2020r.

• Przeczytaj tekst w podręczniku str. 181-184
• Przepisz notatkę do zeszytu – nie wysyłaj do oceny!!
• Wyślij do oceny tylko zadanie domowe.

 W przyszłym tygodniu będzie kartkówka z 2 ostatnich lekcji.

Przygotuj się !!!

Temat: Obwodowy układ nerwowy. Odruchy.

1. Obwodowy układ nerwowy tworzą ułożone symetrycznie (parami) nerwy czaszkowe i rdzeniowe, łączące się z ośrodkowym układem nerwowym.
2. Nerwy czaszkowe (12 par) wchodzą do mózgowia (i wychodzą z niego) przez otwory w czaszce. Wędrują nimi impulsy nerwowe między mózgowiem a częścią głowy i szyi.
3. Nerwy rdzeniowe (31 par) unerwiają tułów i kończyny. Nerwy tworzą w organizmie rozgałęzioną gęstą sieć, która dociera do receptorów i narządów wykonawczych: mięśni i gruczołów.
4. Biorąc pod uwagę kierunek przewodzenia impulsu nerwowego wyróżniamy:

• nerwy czuciowe - przewodzą informacje ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego organizmu do ośrodkowego układu nerwowego, np. nerw wzrokowy;
• nerwy ruchowe, które przenoszą decyzje z ośrodkowego układu nerwowego do efektorów, którymi są mięśnie lub gruczoły, np. nerwy umożliwiające ruch gałek ocznych.

• receptor -  odbiera bodźce i przetwarzają je na elektryczny impuls nerwowy;
• neuron czuciowy - przekazuje impuls nerwowy od receptora do ośrodkowego układu nerwowego;
• ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym lub mózgowiu, w którym impuls zostaje przetworzony i skąd wysłana zostaje odpowiedź organizmu na odebrany bodziec;
• neuron ruchowy - przenosi impuls nerwowy do narządu wykonawczego;
• efektor - narząd wykonawczy np. w postaci mięśnia, który reaguje skurczem

• Wydzielanie śliny
• Ssanie
• Kichanie
• wymioty

• Jazda na rowerze
• Czytanie
• Pisanie
• Poruszanie się po drogach
• Reakcja na budzik
• Kontrolowanie potrzeb fizjologicznych

ZADANIE

Podręcznik str. 184, zad. 5. Wyślij do oceny.

Biologia   kl. VII   05.05.2020r.

Na dobry początek  - kartkówka.

Rozwiąż samodzielnie i odeślij na adres email gladyszow.biologia4@wp.pl

Czekam na odpowiedzi do godz. 15.00  we wtorek.

1. Wspólne oddziaływanie układu nerwowego i układu hormonalnego na organizm człowieka

nosi nazwę regulacji nerwowo-hormonalnej. Oba układy współpracują ze sobą w utrzymaniu

homeostazy, jednak ich działanie się różni. Poniżej podano informacje (A–H) dotyczące

działania obu układów.

Porównaj działanie układu nerwowego z działaniem układu hormonalnego. Wpisz litery

odpowiadające poszczególnym informacjom w odpowiednie komórki tabeli.

A. Przekaz sygnałów odbywa się powoli.

B. Przekaz sygnałów jest szybki.

C. Reakcja organizmu jest natychmiastowa.

D. Reakcja organizmu następuje po pewnym czasie.

E. Sygnały to cząsteczki hormonów.

F. Sygnały to impulsy nerwowe.

G. Działanie na organizm jest krótkotrwałe.

H. Działanie na organizm jest długotrwałe.

2.    Które z wymienionych funkcji pełni układ nerwowy? Wybierz odpowiedzi spośród

podanych.

A. Odbiera bodźce ze świata zewnętrznego i z wnętrza organizmu.

B. Transportuje substancje pomiędzy narządami organizmu.

C. Analizuje i przetwarza odebrane bodźce.

D. Koordynuje pracę pozostałych narządów organizmu.

E. Odpowiada za reakcje organizmu na bodźce.

3. Uzupełnij zdania. Wybierz odpowiedzi spośród podanych.

Ze względu na budowę układ nerwowy można podzielić na A / B. Centrum kontroli całego

organizmu jest C / D, natomiast nerwy czaszkowe i rdzeniowe stanowią C / D. Ze względu

na sposób funkcjonowania układ nerwowy dzielimy na E / F. Działanie G / H zwykle zależy

od naszej woli, z kolei działanie G / H nie zależy od naszej woli.

A. somatyczny i autonomiczny

B. ośrodkowy i obwodowy

C. ośrodkowy układ nerwowy

D. obwodowy układ nerwowy

E. ośrodkowy i obwodowy

F. somatyczny i autonomiczny

G. somatycznego układu nerwowego

H. autonomicznego układu nerwowego

 4. Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub F, jeśli jest fałszywe.

1. Część współczulna uaktywnia się, kiedy organizm odpoczywa. P    F

2. Część przywspółczulna powoduje obniżenie ciśnienia krwi

i spowolnienie pracy serca. P      F

3. Część przywspółczulna powoduje rozszerzenie się źrenicy oka. P     F

Biologia                kl. VII   05.05.2020r.

Przygotowany prze zemnie materiał zawiera tekst:

• Kursywą – podałam wam ciekawe dodatkowe informacje do przeczytania

Pozostały tekst i rysunki:

• Przepisać do zeszytu w postaci czytelnej notatki.

Zrób zdjęcie i wyślij do oceny !!!!!  

BARDZO WAZNE !!!!         gladyszow.biologia4@wp.pl

Temat: Ośrodkowy układ nerwowy.

1. Funkcje ośrodkowego układu nerwowego:

• steruje pracą narządów wewnętrznych ustroju,
• analizuje bodźce docierające do organizmu,
• kontroluje jego reakcje,
• odpowiada za rozwój czynności umysłowych, takich jak kojarzenie, zapamiętywanie, uczenie się.

 2. W skład ośrodkowego układu nerwowego wchodzą mózgowie i rdzeń kręgowy.

3. Ośrodkowy układ nerwowy jako centrum kontroli czynności życiowych organizmu musi być szczególnie dobrze chroniony przed urazami i wpływem czynników zewnętrznych. Mózgowie i rdzeń kręgowy są osłaniane przez:

• elementy kostne – kości czaszki chronią mózgowie, a kanał kręgowy – rdzeń kręgowy;
•  płyn mózgowo‑rdzeniowy, będący przesączem osocza krwi, który amortyzuje wstrząsy i dostarcza do komórek nerwowych substancje odżywcze oraz odbiera z nich ich produkty przemiany materii;
• 3 błony zbudowane z tkanki łącznej, zwane oponami mózgowo‑rdzeniowymi (twarda, pajęczynówka i miękka)

Przeczytaj. Nie przepisuj do zeszytu!

            Warto wiedzieć

Wstrząśnienie mózgu następuje w wyniku urazu głowy. Mózgowie, choć dobrze chronione, jest nieco mniejsze od jamy czaszki, która je otacza, dlatego może się lekko przesuwać w jej wnętrzu. Objawami wstrząśnienia mogą być: utrata przytomności, ból głowy, nudności i wymioty, niezdolność do zapamiętania informacji, niejednakowa wielkość źrenic oraz trudność wodzenia oczami za przesuwającym się przedmiotem. Oznaki wstrząśnienia, takie jak senność, ból głowy i nudności nierzadko występują dopiero po kilku godzinach. Może to mieć groźne dla zdrowia i życia konsekwencje, dlatego nigdy nie należy lekceważyć zdarzeń związanych z urazem głowy.

 4. Ośrodkowy układ nerwowy budują skupienia neuronów (komórek nerwowych) ułożonych w specyficzny sposób.

• Ciała komórek nerwowych przylegają do siebie, tworząc istotę szarą.  
• Skupiska wypustek neuronów to istota biała.

MÓZG

• Największa część mózgowia.
• Jego zewnętrzna warstwa – kora mózgowa – zbudowana jest z istoty szarej i u człowieka charakteryzuje się silnym pofałdowaniem. Pod korą znajduje się istota biała.
• Mózg, choć stanowi tylko 2% masy ciała,
• Odpowiada za podejmowanie świadomych decyzji, uczenie się, zapamiętywanie, świadome decyzje, odczuwanie emocji

Dowiedz się więcej. Przeczytaj:

Mózg jest zbudowany z kilkudziesięciu miliardów komórek nerwowych, a każda z nich może mieć po 25 tysięcy połączeń z innymi neuronami. W ciągu życia osobniczego mogą powstawać kolejne połączenia nerwowe, dzięki czemu możliwe jest uczenie się. Zadania wymagające wykonywania nowych czynności oraz trenowania umiejętności fizycznych i rozwiązywania problemów teoretycznych sprzyjają tworzeniu nowych połączeń i zwiększają sprawność intelektualną. U małych dzieci kluczowe znaczenie dla rozwoju mózgu mają zabawy wymagające wykonywania precyzyjnych ruchów, np. majsterkowanie, u starszych także czytanie, pisanie, mówienie oraz wszystkie zajęcia wymagające nabywania nowych kompetencji.

2. Bruzdy na powierzchni mózgu dzielą go na:

• 2 półkule – prawą i lewą,
• Każda półkula ma 4 płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy i potyliczny.
• W każdym płacie znajdują się skupienia komórek nerwowych, które zarządzają czynnościami organizmu.

Warto wiedzieć

Aby zachować sprawny umysł, należy o niego dbać od najmłodszych lat.  Zachowaniu mózgu w dobrej kondycji pomagają ćwiczenia umysłowe oraz dieta bogata w warzywa i owoce, które dostarczają witaminy C oraz potasu, tłuszcze roślinne i rybne, zawierające kwasy omega‑3 i omega‑6. Duże znaczenie ma codzienne spożywanie śniadania, które dostarcza mózgowi energii potrzebnej do jego funkcjonowania, oraz picie 2‑2,5 l wody dziennie.

Komórkom nerwowym towarzyszą komórki zwane glejowymi. Tworzą one osłonki aksonów, odżywiają neurony, wspomagają przekazywanie impulsów przez synapsy, odgrywają istotną rolę podczas zapamiętywania i uczenia się.

3. Mózg dzieli się na dwie półkule – prawą i lewą.

Czy wiesz, że:

Ponieważ nerwy biegnące od obu półkul do kierowanych przez nie narządów krzyżują się w mózgowiu i lewa półkula obsługuje prawą część ciał, a prawa półkula lewą część ciała) W efekcie u większości ludzi w naszym kręgu kulturowym lewa półkula mózgowa dominuje nad prawą i dlatego większość z nas jest praworęczna.

Lewa półkula odpowiada przede wszystkim za czynności związane z logicznym myśleniem, porządkowaniem i klasyfikowaniem, precyzyjnym wypowiadaniem się oraz takimi dziedzinami, jak matematyka i technika. Twórcze myślenie, wyobraźnia, otwarcie na ludzi i ich emocje oraz wysoka sprawność w zakresie umiejętności artystycznych, precyzji ruchów wiążą się z prawą półkulą.

MÓŻDŻEK

• Drugą co do wielkości częścią mózgowia
• Podobnie jak mózg ma pofałdowaną korę i składa się z 2 półkul.
• Móżdżek odpowiada za napięcie mięśni szkieletowych, utrzymanie równowagi ciała, koordynację ruchów, np. podczas jedzenia z użyciem noża i widelca czy nauki jazdy na łyżwach.

PIEŃ  MÓZGU

• Znajduje się pomiędzy mózgowiem a rdzeniem kręgowym
• Jego częścią jest rdzeń przedłużony
• Stanowi on ośrodek odruchów warunkujących życie organizmu, niepodlegających naszej woli, np. oddychania, pracy serca, żucia i połykania, ssania, przemiany materii.
• Uszkodzenie rdzenia przedłużonego może prowadzić do śmierci organizmu.

RDZEŃ  KRĘGOWY

• Rdzeń kręgowy ma postać walca i znajduje się w kanale kręgowym kręgosłupa.
• Zbudowany jest z istoty białej i szarej (na zewnątrz znajduje się istota biała, a wewnątrz szara).
• Istota szara na przekroju poprzecznym rdzenia kręgowego przyjmuje kształt litery H.
• W środku rdzenia kręgowego znajduje się kanał centralny wypełniony płynem mózgowo‑rdzeniowym.
• Od rdzenia kręgowego symetrycznie, po obu stronach kręgosłupa, wychodzi 31 par nerwów rdzeniowych.
• Przewodzi impulsy z różnych części ciała do mózgowia i z powrotem
• steruje czynnościami organizmu, które zachodzą bez udziału naszej woli.